1 MAYIS

dün işten eve dönerken radyonun birinde Dj'in biri okudu bu yazıyı, başını kaçırmıştım ama içimden ben yazsam böyle yazardım dedim. o nedenle tembellik edip kendi cümlelerimi koymuyorum buraya aslında birçoğumuzun farkında olduğu şeyler bunlar.
"ama en çok insanlık adına karanlık bir çağa girmiş" olmamız ürkütüyor beni, hem de çok...

1 Mayıs 'İşçinin Emekçinin Bayramı'
Nuray Mert
01/05/2008 Radikal
Bu yazıyı yazarken, emek örgütlerinin 1 Mayıs'ı Taksim'de kutlama kararları ve ona karşı hükümetin engelleme tavrı sonucu nasıl bir tablo ortaya çıkacak konusu hâlâ belirsizliğini koruyor. 1 Mayıs'ı Taksim'de kutlama meselesi sembolik açıdan kuşkusuz önemli, engellenmesi de bir özgürlük meselesi. Dahası, sendikalar açısından, Sosyal Güvenlik Yasası'na karşı bir protesto için iyi bir vesile. Ama hepsi bu. Zira, 1 Mayıs'ı rafa kaldıran sadece bu hükümet değil. Dahası, işçinin emekçinin hakkını sonuna kadar gasp eden ekonomik politikalar bu hükümete mahsus değil. 80'lerden bu yana izlenen ve son rötuşunu meşhur sosyal demokrat Kemal Derviş'in yaptığı ekonomik modelden söz ediyoruz. Şimdilerde 1 Mayıs kutlaması için hükümetle boğuşanların da dahil olduğu birçok sosyal demokratın 'altın adam' muamalesi yaptığı Kemal Derviş vardı ya, onun kurtuluş reçetesi olarak sunduğu modelden söz ediyorum. O nedenle, 1 Mayıs'ı daha genel ve daha büyük bir sorgulama, hatırlama vesilesi yapmaktan yanayım. Neydi 1 Mayıs? 'İşçinin, emekçinin bayramı' hatta 1 Mayıs marşını hatırlarsak, 'devrimin şanlı yolunda ilerleyen halkın bayramı'. Devrimi bir yana bıraksak bile, 80'li yıllarda tüm dünyada yükselen neo-liberal dalga, işçinin-emekçinin değil bayramı, hakkı, hukuku adını sanını unutturdu. Yok sadece 12 Eylül askeri darbesinden dolayı ve sadece Türkiye'de değil, tüm dünyada neo-liberal dalga siyasi planda Sovyetler'in çöküşünü kalkan yapıp solu hükmen mağlup etmeyi başardı. Solun şu veya bu ülkede ne kadar güçlü veya güçsüz olmasından daha önemli olan, sol söylemlerin moral üstünlüğüydü. Neo-liberal dalganın en büyük başarısı bu moral hâkimiyeti yıkmaktır. Bu koşullar altında, emekten, işçiden, yoksuldan söz etmek neredeyse utanılacak bir şey haline geldi, tüm ülkelerin entelijensiyası için modası geçti. Eskiden aydın olmak, sanatçı olmak, hatta okur-yazar olmak mutlaka kendini solda tanımlamayı, emekten, ezilenden yana olmayı gerektirirken, birdenbire ezileni anmak eziklik, yoksulu anmak fukaralık çağrıştırır, fiyakayı bozar hale geldi. Diğer taraftan, küresel kapitalizmin son aşaması, en gelişmiş ülkelerde bile emek örgütlenmesi, çalışanın hakkı gibi kazanımları hızla geri alacak bir yola girdi. Batı dışı toplumların küresel ekonomiye eklemlenmesinin bu aşamasında, ucuz emek piyasası, işçi-emekçi tanımını postmodern köleye dönüştürdü. Sermaye bu ucuz emeğe dayalı maliyetlerin tadını çıkarmaya başladı. Dünya bir fason atölyesine dönüştü. Bu tablo içinde, herhangi bir ülkenin sınırları içinde emek siyaseti yapmak son derece zor bir hale geldi. Adına sol veya başka bir şey deyin, özetle emekten, çalışandan, altta kalandan yana, onun adına siyaset yapmak için bu büyük ve karanlık tabloyu göz önünde bulundurmak gerekiyor. Eski sol söylemlerin nostaljik tadı dışında, aslında hiçbir karşılığı yok. İşe yeniden başlamalı, yeni bir şeyler söylemeli, ama illa söylemeli. Ve sadece Türkiye için değil, tüm insanlık için söylemeli. İnsanlık adına karanlık bir çağa girdik, insan olmanın gereği karanlığın gizlediği sefaletin, haksızlığın, adaletsizliğin adını koymaktan, karşı durmaktan, en azından 'buğz' etmekten geçiyor. 1 Mayıs, hiç olmazsa bu yönde imanımızı tazelemeye vesile olsun istedim.